رفتارهای والدین بویژه مادران در اوایل دوره شکل گیری عادات تغذیه ای کودک در نحوه تغذیه وی در سال های بعد موثر است. در ادامه با عوامل بی اشتهایی کودک و راههای برطرف کردن آن آشنا خواهید شد.
راهکارهای درمانی برای بی اشتهایی کودک
داشتن تغذیه مناسب در کودکان سیار مهم و ضروری است. زیرا مهم ترین سیکل رشد در این سن پایه ریزی می شود. به همین دلیل موضوع تغذیه در کودکان بسیار مهم و پزشکان همیشه بر روی آن تاکید دارند.
عادات غذایی کودکان از هشت ماهگی شکل می گیرد و پس از آن غذاخوردن با خلق و خو، روابط و رفتارهای کودک پیوند می خورد. به این معنا که از آنها تاثیر می پذیرد و برای مثال ممکن است به دلیل لجبازی یک غذا یا خوراکی خاص را نخورد.
بالطبع رفتارهای والدین بویژه مادران در اوایل دوره شکل گیری عادات تغذیه ای کودک در نحوه تغذیه وی در سال های بعد موثر است.
علل بی اشتهایی کودکان
برای حل هر مشکلی نیاز است که ابتدا علت آن را متوجه شویم . مادری که کودکش به اندازه کافی غذا نمی خورد و از دست ناز کردن های او به تنگ آمده ، و ازرشد نرمال کودکش نگران است ، به پزشک یا متخصص تغذیه مراجعه می کند که در این صورت پزشک درمورد عادات کودک از او چنین سئوالاتی خواهد کرد : ساعات غذا خوردن کودک چگونه است ؟ مقدار غذایی که درهر وعده می خورد به چه میزان است ؟ در بین وعده های غذایی چه چیزهایی مصرف می کند؟ میزان فعالیت شدید کودک چند ساعت در روز است ؟ شما نیز باید ، حتما در ابتدا پاسخ این سؤالات را آماده کنید.
علل متفاوتی برای بی اشتهایی کودکان به غذا ، وجود دارد.
علت اول- وجود نوعی بیماری در کودک. هر نوع بیماری یا داروی مصرفی ای که موجب زخمهای دهان ، تغییرحس چشایی کودک ،کاهش اشتها ، تهوع و استفراغ شود والبته وجود تب خفیف نیز موجب کاهش اشتهای کودک می شود . در طول دوران مریضی یا نقاهت ، به دلیل کمتر شدن فعالیت کودک ، وی اشتهای کمتری نسبت به غذا خوردن پیدا می کند . ولی نگران نباشید بازسازی بدن کودکان بسیار سریع است. پس از مریضی ، با مراقبت بیشتر، کودک شما به راحتی به وضعیت اولیه باز می گردد. فقط باید مراقب باشید ، کمبود غذایی او به سوء تغذیه نیانجامد که اثرات مخرب آن به سختی جبران پذیر است.
شما با مشورت کردن (هر2 تا 3 ماه یک بار) ، نبودن این علائم و اطمینان از عدم وجود انگل در روده های کودکتان، می توانید مطمئن شوید که دلیل بی اشتهایی او مریضی نیست.
علت دوم- وجود سوء جذب یا حساسیت های غذایی در کودک . ممکن است روده های کودک، به یک نوع ماده غذایی مثل پروتئین موجود در گندم (گلوتن) حساسیت داشته باشد. از این رو مواد غذایی به راحتی جذب دیواره روده نمی شود. و یا در اثر مصرف یک ماده غذایی خاص ، در بدنش عوارض خاصی به وجود آید که موجب ترس کودک از غذا و غذا خوردن شود.
برای اطمینان از عدم وجود چنین حالتی ، برنامه غذایی و میزان مصرف ازهرغذا را درطول مدت 3 هفته یادداشت کنید ، به این ترتیب متوجه خواهید شد چه غذاهایی را دوست ندارد. چه غذاهایی ، با چه فرم و چه حرارتی (با کدام مواد اولیه) را بهتر می خورد. به این ترتیب برنامه غذایی که برای کودک تعیین خواهید کرد ، بر اساس علایق او وبه روش جانشینی خواهد بود که بعداً در مورد آن توضیح خواهیم داد.
علت سوم- در دسترس نبودن غذاهای کافی وسالم برای کودک . گاهی غذای کافی و مقوی در اختیار کودک نیست و گاهی والدین ، موادغذایی سالم ، نظیرسبزیجات شسته و پوست کنده ، میوه های شسته و آماده خوردن ، دانه ها و مغزهای مقوی مثل آجیل، لبنیات تازه و … را در اختیار کودک قرار نمی دهند و در عوض به عنوان میان وعده ، به او شیرینی و شکلات و یا تنقلاتی می دهند که کالری زیاد دارد و محتوی ” نوترینتی ” کمی است
علت چهارم- وجود فشارهای روانی بر کودک . یک مشاجره خانوادگی ، یا وجود مشکلی در بین اعضاء دیگر خانواده ، برغذا خوردن کودکان ، خصوصاً کودکان باهوش تأثیر بسزایی دارد. اجبار کودک به خوردن ، و ترساندن او از پدرش یا هر قدرت دیگری و تهدید کودک برای غذا ندادن به خاطر عمل زشتی که انجام داده است همه از این مقوله اند.
مهم ترین توصیه های متخصصان علوم تربیتی به والدین برای مقابله با بی اشتهایی و عادات تغذیه ای نادرست کودکان عبارتند از:
ـ ماست کم چرب، سبزیجات تازه، میوه ها و انواع سالاد به افزایش اشتهای کودک کمک می کند. در مقابل انواع سس ها، نوشابه های گازدار، خوراکی های چرب و تنقلات از اشتهای کودک می کاهد.
ـ از خوراندن انواع تنقلات به کودکان حداقل یک ساعت پیش از وعده غذایی اصلی خودداری کنید.
ـ کودک را عادت ندهید یک نوع غذای مخصوص به خود را در وعده اصلی بخورد. از همان غذایی که برای اعضای خانواده پخته اید به او بخورانید مگر این که از غذایی واقعا بدش بیاید.
ـ اجازه ندهید کودکان انواع فست فودها را به عنوان وعده غذایی اصلی بخورند. مصرف ساندویچ، پیتزا، همبرگر و... باید به یک یا دو وعده در هفته محدود شود.
ـ به سلیقه کودک در غذا خوردن توجه کنید. اگر غذایی را دوست دارد و با لذت می خورد در وعده های بیشتری برایش بپزید. قاشق، چنگال، بشقاب و حتی وسایل مرتبط با سفره یا میز غذا را با سلیقه وی تهیه کنید.
ـ اگر بی دلیل از خوردن غذا امتناع می کند یا لج کرده است زیاد اصرار نکنید که غذایش را بخورد. فقط کافی است به او بگویید هر وقت گرسنه شد می تواند غذایش را بخورد.
ـ کودکان بهانه گیر را در تهیه مواد اولیه غذا و پخت آن مشارکت دهید. اگر کودک در پخت غذا مشارکت داشته باشد برای خوردن آن انگیزه و تمایل بیشتری خواهد داشت. چیدن میز یا سفره نیز گزینه خوبی است.
ـ طوری رفتار نکنید که انگار غذا خوردن یا نخوردن کودک برای شما امری حیاتی است.
ـ هنگام غذا خوردن محیط آرامی فراهم کنید که عاری از تنش، دعوا و بدگویی باشد.
ـ آداب غذا خوردن برای مثال شستن دست ها، نشستن کنار سایر اعضای خانواده و... را به کودک تذکر بدهید تا بداند موظف است این آداب را رعایت کند. کودکان از این آداب استقبال می کنند و آن را به مثابه یک بازی محبت آمیز با اعضای خانواده و نشانه صمیمیت و همبستگی با کسانی تلقی می کنند که دوستشان دارند.
ـ ساعات مشخصی برای تناول ناهار و شام خانواده در نظر بگیرید تا کودک بداند وقت غذا خوردن چه زمانی است.
ـ کودک را مجبور نکنید بیش از اندازه ای که میل دارد غذا بخورد. احساس بدی که از پر بودن بیش از حد معده ناشی می شود می تواند برای وی نوعی مقاومت روانی در مقابل غذا خوردن بویژه در حضور والدین ایجاد کند.
ـ لازم نیست کودک زیاد غذا بخورد. اگر از نیازهای تغذیه ای کودک آگاهی داشته باشید می توانید با مقدار کمتر غذاها، پروتئین، کلسیم، آهن و سایر املاح و ویتامین ها را به بدن وی برسانید.
